Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2013

Τρόποι σκέψης κατά της κατάθλιψης

20/09/13 - 21:12
Όταν πάσχετε από κατάθλιψη, ένας μεγάλος αριθμός αρνητικών σκέψεων τρέχουν μέσα στο μυαλό σας και αφορούν.
Εσάς τον ίδιο, όπως «Είμαι κακός άνθρωπος», «Δεν μπορώ ποτέ να κάνω κάτι σωστό» και «Δεν είμαι αρκετά καλός».
Άλλους ανθρώπους, όπως «Δεν μπορώ να εμπιστευτώ κανέναν», «Κανένας δε με συμπαθεί» και «Θέλουν μόνο να μου κάνουν κακό».
Τον κόσμο και το μέλλον, όπως «Ο κόσμος είναι κακός και ποτέ δεν πρόκειται να αλλάξει».
Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβετε ότι οι αρνητικές σκέψεις δεν έχουν να κάνουν με την πραγματικότητα. Η αρνητική σκέψη είναι ένα σύμπτωμα της κατάθλιψης. Οι αρνητικές σκέψεις σας χαλούν τη διάθεση και σας προκαλούν αρνητικά συναισθήματα.
Συγκεκριμένοι τρόποι σκέψης
Κατά τη διάρκεια της ζωής, κάθε άτομο αναπτύσσει συγκεκριμένους τρόπους σκέψης. Οι σκέψεις αυτές, ενεργοποιούνται στην πραγματικότητα βάσει ενός συγκεκριμένου προσωπικού μοντέλου. Όταν ένα σημαντικό γεγονός λαμβάνει χώρα στη ζωή σας, ενεργοποιείται το προσωπικό σας μοντέλο περισσότερο από ό,τι αντιλαμβάνεστε.
Ας δούμε ένα παράδειγμα. Ίσως να έχετε βιώσει τη διάλυση μιας σημαντικής σχέσης. Σε μια τέτοια περίπτωση, ενεργοποιούνται προηγούμενα μοτίβα και τρόποι σκέψεις. Ενεργοποιούνται ακόμα και αν σχηματίστηκαν πριν από πολύ καιρό, για παράδειγμα, κατά την παιδική σας ηλικία. Εάν ενεργοποιηθούν αρνητικές σκέψεις, είναι πιθανό να ξεκινήσει ένας φαύλος κύκλος αρνητικών και καταθλιπτικών ιδεών.
Ακολουθούν μερικές τυπικές αρνητικές σκέψεις:
«Η σχέση μου διαλύθηκε γιατί δεν είμαι αρκετά καλός».
«Δεν αξίζω τίποτα».
«Δεν υπάρχει τίποτα που να αξίζει να αγαπήσει κανείς πάνω μου».
Σχέση μεταξύ σκέψεων και συναισθημάτων
Μπορεί τα αρνητικά συναισθήματα να ενισχυθούν σε σημείο που να γίνουν ανυπέρβλητα. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει ένας άμεσος σύνδεσμος μεταξύ των σκέψεων και των συναισθημάτων. Επιδεικνύουμε τον εν λόγω δεσμό στο ακόλουθο σχήμα:
Ο φαύλος κύκλος των αρνητικών σκέψεων μπορεί να αποτελέσει παγίδα. Μπορείτε, όμως, να μάθετε πώς να τον σπάσετε. Μπορείτε να το επιτύχετε αυτό κάνοντας ένα βήμα έξω από τον κύκλο. Μπορείτε να σπάσετε το φαύλο κύκλο αλλάζοντας τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας. Και αυτό γιατί είστε τόσο τυχερός ώστε να μπορείτε να είστε δραστήριος και να συμμετέχετε στη διαδικασία της ίδιας σας της ίασης προκειμένου να βγείτε από την κατάθλιψη. Εδώ μπορείτε να δείτε το φαύλο κύκλο της κατάθλιψης:
Μπορείτε να αλλάξετε τον τρόπο που νοιώθετε βρίσκοντας ανακουφιστικά πράγματα, τα οποία μπορείτε να πείτε στον εαυτό σας και να τα πιστέψετε. Είναι πράγματι πολύ επιβλαβές να συνεχίσετε να έχετε μη ρεαλιστικές αρνητικές σκέψεις. Και αυτό γιατί συνεχίζουν να κρατούν ζωντανό τον πόνο.
Ενδεχομένως να μην πιστεύετε ότι έχετε την ενέργεια να αλλάξετε τον τρόπο που σκέπτεστε. Με βάση τις αρχές της γνωσιακής ψυχοθεραπείας, όμως, μπορεί να φτιαχτεί ένα σχέδιο για να γίνει αυτό ευκολότερο. Μπορείτε, επίσης, να χρησιμοποιήσετε την ακόλουθη «φόρμα σκέψης» προκειμένου να βοηθηθείτε να αλλάξετε τις αρνητικές σας σκέψεις.
Ρεαλιστικοί στόχοι
Είναι σημαντικό να είστε δραστήριος. Τα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη έχουν την τάση να αποφεύγουν καταστάσεις, οι οποίες φαίνονται ανυπέρβλητες. Συνιστούμε να μάθετε να θέτετε μικρούς και ρεαλιστικούς στόχους.
Ενδεχομένως να μην πιστεύετε ότι έχετε την ενέργεια να κάνετε ο,τιδήποτε. Να θυμάστε ότι μπορείτε να αυξήσετε τα επίπεδα ενέργειας κρατώντας τον εαυτό σας σε δράση. Είναι, επομένως, σημαντικό να παραμένετε δραστήριοι.
Μπορείτε να παραμένετε δραστήριος κάνοντας πράγματα που θεωρείτε σημαντικά. Είναι, επομένως, ουσιαστικής σημασίας να συνεχίσετε να κάνετε πράγματα που σας έδιναν ικανοποίηση και σας ενδιέφεραν στο παρελθόν.
Η δράση βοηθά
Η ζωή γίνεται ευκολότερη όταν μαθαίνετε να αναλύετε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις ενέργειές σας. Και αυτό γιατί ο τρόπος με τον οποίο σκέπτεστε και αισθάνεστε συνδέεται με τον τρόπο με τον οποίο αντιδράτε και ενεργείτε. Μπορείτε να δείτε το σύνδεσμο μεταξύ σκέψεων, συναισθημάτων και ενεργειών εδώ:
Οι παραπάνω σκέψεις και συναισθήματα μπορεί να οδηγήσουν σε πολλές ενέργειες. Οι ενέργειες, όμως, αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε σωματικές αντιδράσεις όπως
Κόπωση
Περιόδους έντονης εφίδρωσης
Αίσθημα έντονων καρδιακών παλμών
Καταστροφικές σκέψεις
Η κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει σε πολλά σωματικά συμπτώματα όπως κόπωση, περιόδους έντονης εφίδρωσης και πόνους στο στήθος. Μπορεί να είναι εύκολο να παρερμηνεύσετε τα συμπτώματα αυτά και συνεπώς, να ενεργοποιήσετε καταστροφικές σκέψεις όπως:
Δεν έχω την ενέργεια να κάνω ο,τιδήποτε πια και επομένως, δεν είμαι χρήσιμος σε κανέναν
Δεν υπάρχει ελπίδα
Είμαι άχρηστος σε όλα
Πεθαίνω. Κάτι έχει η καρδιά μου.
Τέτοιες, όμως, καταστροφικές σκέψεις δε βασίζονται στην πραγματικότητα και πρέπει, επομένως, να αναρωτηθείτε τι είναι αυτό που μπορείτε να πείτε στον εαυτό σας προκειμένου να ανακουφιστεί και να γιατρευτεί αντί να κάνετε αρνητικές σκέψεις.
Ενδεχομένως να μπορούσατε να πείτε στον εαυτό σας:
Δεν είμαι πολύ κοινωνικός αυτή τη στιγμή, αλλά παραμένω χρήσιμος
Όλα είναι λίγο δύσκολα αυτή τη στιγμή, αλλά θα περάσουν
Δεν νοιώθω και πολύ καλά αυτή τη στιγμή, αλλά θα κάνω ένα πράγμα κάθε φορά
Είμαι ευάλωτος και πονάω πολύ αυτή τη στιγμή, αλλά το άγχος δεν είναι επικίνδυνο και θα περάσει
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι αρνητικές σκέψεις είναι συμπτώματα. Οι βάσεις των συμπτωμάτων αυτών μπορούν, παρόλα αυτά, να έχουν τεθεί νωρίς στη ζωή σας και μπορεί, επομένως, να σας είναι δύσκολο να αλλάξετε. Μπορεί, επίσης, να είναι δύσκολο να αλλάξουν και μετά το πέρας της κατάθλιψης.
Εάν έχετε πολλές καταστροφικές σκέψεις και σας είναι δύσκολο να αλλάξετε τη δομή τους, μπορείτε πάντα να αναζητήσετε βοήθεια από επαγγελματία γνωσιακό ψυχοθεραπευτή. Μπορείτε πάντα να κάνετε κάτι! Μπορείτε πάντα να βοηθήσετε τον εαυτό σας!
Σπάστε τον κύκλο!
Γράφει ο Επίκουρος Καθηγητής Ψυχιατρικής, Πέτρος Σκαπινάκης - Πηγή boro.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου